Infekcje intymne – co je wywołuje i jak je leczyć?

Co wywołuje infekcje intymne i czy to częsty problem?

Stany zapalne pochwy i sromu są jednym z najczęstszych powodów zgłaszania się kobiet po poradę do ginekologa. Specjaliści z zakresu ginekologii i położnictwa codziennie w swojej praktyce spotykają się z bakteryjnym i drożdżakowym zapaleniem pochwy. Postępowanie w przypadku infekcji intymnych jest sporym wyzwaniem ze względu na podobieństwo objawów i tendencję do nawracania¹.

Czym są infekcje intymne i jak często występują?

Dolegliwości ze strony miejsc intymnych mogą świadczyć o tym, że mamy do czynienia z infekcją. Pod pojęciem infekcje intymne kryją się choroby rozwijające się w obrębie kobiecych dróg rodnych, które zaburzają florę bakteryjną pochwy. Schorzenia te mają to do siebie, że lubią nawracać¹.

Jedną z częstszych infekcji jest drożdżakowe zapalenie pochwy, które dotyka większości kobiet w wieku rozrodczym przynajmniej raz. Ponad 50% kobiet doświadcza przynajmniej dwóch zakażeń w życiu¹. U aktywnych seksualnie kobiet najczęściej występującym rodzajem zapalenia pochwy jest zakażenie bakteryjne. Według szacunków co najmniej jeden epizod życiu przebyło od 20 do nawet 60% kobiet w wieku reprodukcyjnym².

Najczęstsze przyczyny infekcji intymnych

Do rozwoju infekcji intymnych mogą doprowadzić różne patogeny. W zależności od źródła wyróżnia się następujące ich rodzaje:

• bakteryjne zakażenie pochwy – to wynik zaburzenia równowagi w mikroflorze błony śluzowej narządów płciowych pomiędzy pałeczkami kwasu mlekowego (ok. 95% w warunkach prawidłowych) a bakteriami beztlenowymi (5%). Do infekcji bakteryjnej najczęściej prowadzi bakteria Gardnerella vaginalis, choć mogą wywoływać ją też inne bakterie²;
• infekcja grzybicza pochwy (tzw. kandydoza (grzybica), czyli drożdżyca pochwy i sromu) – czynnikiem chorobotwórczym najczęściej jest Candida albicans, choć do zakażenia doprowadzić może każdy z ponad 100 gatunków z rodzaju Candida¹;
• zakażenie pasożytnicze (rzęsistkowica pochwy) – infekcja wywoływana przez drobnoustroje zwane pierwotniakami;
• infekcje o podłożu mieszanym (np. bakteryjno-grzybicze) – do infekcji okolic intymnych prowadzą jednocześnie bakterie i grzyby.

Objawy infekcji intymnych – jak je rozpoznać?

Objawy typowe dla bakteryjnego zapalenia pochwy to pojawienie się jednorodnej, kremowej, szarej wydzieliny z pochwy, która ma cuchnący zapach (często pacjentki określają go jako „rybi”).  Upławom towarzyszyć może ból podczas oddawania moczu i w czasie stosunku, pieczenie okolic intymnych, dyskomfort oraz obrzęk błony śluzowej².

Na grzybicę pochwy wskazuje przede wszystkim uporczywy świąd sromu, wraz z którym występuje podrażnienie, bolesność i pieczenie. W wyniku silnego drapania mogą powstać uszkodzenia w obrębie naskórka. W przebiegu grzybiczej infekcji intymnej wydzielina jest gęsta, biała i zawiera grudki¹.

Diagnostyka infekcji intymnych

Wstępne rozpoznanie infekcji pochwy odbywa się na podstawie charakteru upławów. Lekarz może zmierzyć kwasowość, czyli pH pochwy, które np. w przypadku bakteryjnego zapalenia pochwy zwykle zmienia się z kwaśnego na zasadowy. Ponadto może pobrać wydzielinę i obejrzeć ją pod mikroskopem². W ten sposób można rozpoznać większość infekcji intymnych. W razie wątpliwości co do diagnozy lub nawracających infekcji intymnych wykonuje się posiew wydzieliny z pochwy¹.

Jak leczyć infekcje intymne?

Podstawą leczenia bakteryjnego zapalenia pochwy jest antybiotykoterapia. Stosuje się leki na infekcje intymne zawierające substancje działające na bakterie Gram-ujemne. Spośród antybiotyków zastosowanie najczęściej znajduje metronidazol podawany doustnie lub dopochwowo oraz klindamycyna w postaci kremu dopochwowego¹. Ze względu na konieczność zastosowania antybiotyków nie obejdzie się bez wizyty u lekarza.

Jeśli występują typowe objawy infekcji grzybiczej, a ich charakter jest łagodny lub umiarkowany, zakażenie można leczyć za pomocą preparatów OTC dostępnych bez recepty¹. Przykładem leku o przeciwgrzybiczym działaniu jest Clotidal Max. Produkt zawiera maksymalną dawkę klotrymazolu, jaka jest dostępna bez recepty³.

Pamiętajmy, że podczas leczenia infekcji intymnych bardzo ważna jest dbałość o prawidłową higienę intymną. Nieprawidłowa higiena miejsc intymnych może sprzyjać namnażaniu mikroorganizmów nagromadzonych w ich obrębie.

Bibliografia:

1 – Miller M., Nawrotowe zapalenie sromu i pochwy – porady dotyczące leczenia, Ginekologia po Dyplomie 2014;16(5):59-68.
2 – Stefanowicz E., Bakteryjne zapalenie pochwy, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2021 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/ginekologia/choroby/256372,bakteryjne-zapalenie-pochwy (dostęp: 2022.12.08.)).
3 – ChPL Clotidal Max (dostęp: 2022.12.08.).
4 – Maksymalna dawka klotrymazolu dostępna bez recepty.
5 – Problem przyjęcia pełnej kuracji, która w przypadku zastosowania Clotidal krem trwa sześć kolejnych dni zgodnie z ulotką dla pacjenta, w porównaniu do jednorazowego podania tabletki dopochwowej ClotidalMAX.